Abram Rundstein, znany również jako Rundsztajn, to postać, która odcisnęła swoje piętno na historii polskiego przemysłu drukarskiego oraz społeczności żydowskiej w Łodzi. Urodził się 24 kwietnia 1869 roku w Sieradzu, a jego życie zakończyło się 24 lutego 1935 roku w Łodzi.
Rundstein był nie tylko właścicielem drukarni, ale także wpływowym przemysłowcem, który przyczynił się do rozwoju lokalnej gospodarki. Jego działalność nie ograniczała się wyłącznie do sfery biznesowej; był także aktywnym działaczem społecznym i oświatowym, co świadczy o jego zaangażowaniu w poprawę warunków życia swojej społeczności.
Biogram
Abram Rundstein był synem Moszka i Anny (Chany) z Marzyńskich. Po zakończeniu nauki w gimnazjum, odbył służbę wojskową w 83 pułku piechoty armii rosyjskiej na Kaukazie. Tam, pracując w pułkowej litografii, zdobył doświadczenie w zawodzie. Po zwolnieniu z wojska osiedlił się w Łodzi, gdzie znalazł zatrudnienie w drukarni Arona (Abrama) Majera Gutsztadta, a wkrótce po tym ożenił się z jego córką Rywką.
W 1899 roku uzyskał koncesję na otwarcie własnej drukarni, którą uruchomił w 1900 roku przy ówczesnej ul. Dzielnej, obecnie znanej jako ul. G. Narutowicza. W swoim nowym zakładzie zainstalował dwie prasy litograficzne oraz jedną drukarską. Następnie, w 1901 roku, przeniósł swoją drukarnię na ul. Wschodnią 70, gdzie wzbogacił ją o introligatornię.
W latach 1905–1906 związał się z Polską Partią Socjalistyczną (PPS), drukując ulotki i odezwy tej organizacji. Niestety, w wyniku niefortunnego zdarzenia został ciężko ranny w zamachu zorganizowanym przez jedną z bojówek PPS. Kierownictwo konspiracyjnej organizacji przeprosiło go za to nieporozumienie.
W latach trzydziestych XX wieku był współwłaścicielem firmy Nitecki i spółka, mieszczącej się przy ul. G. Narutowicza 28. Abram Rundstein aktywnie angażował się w życie społeczne. Pełnił funkcję prezesa Korporacji Przemysłu Graficznego Województwa Łódzkiego, był członkiem Komisji Rewizyjnej w Stowarzyszeniu Właścicieli Drukarń i Litografii w Łodzi (założonym w 1907 roku), a także członkiem zarządu Żydowskiego Klubu Rzemieślniczego oraz Centralnego Związku Rzemieślników Żydów Województwa Łódzkiego. Do jego działań społeczeństwa należały także aktywności w Łódzkim Żydowskim Towarzystwie Niesienia Pomocy Głuchoniemym „Ezras Ilmim” oraz uczestnictwo w Stowarzyszeniu Wzajemnej Pomocy „Ostatnia Wzajemna Posługa – Chesed-W’emes”.
W 1918 roku został powołany na stanowisko wiceprezesa zarządu gimnazjum Towarzystwa „Oświata”, które dzięki jego zaangażowaniu oraz wsparciu finansowemu od łodzian, zostało wykupione z rąk spadkobierców M. Witanowskiego i przekształcone w szkołę polską. Obok ks. Ignacego Skorupki, ówczesnego prezesa Towarzystwa i współzałożyciela gimnazjum, był najaktywniejszym członkiem zarządu tej ważnej placówki oświatowej.
Jego wizja szkolnictwa kładła nacisk na harmonijne współżycie uczniów niezależnie od wyznania i pochodzenia społecznego. Pełnił rolę wiceprezesa Towarzystwa „Oświata” aż do końca swojego życia. Abram był żonaty z Rywką z Gutsztatów i mieli kilku potomków, w tym synów: Maurycego (Moszka), który pracował jako ginekolog w Klinice Położniczo-Ginekologicznej Żydowskiego Towarzystwa Niesienia Pomocy Chorym „Linas Hacholim” w Łodzi, oraz Janasa, a także córki: Dorę (żonę Pawła Kochańskiego), Chawę i Sarę.
Po jego śmierci spoczywa nacmentarzu żydowskim („nowym”) w Łodzi przy ul. Brackiej.
Przypisy
- „Głos Poranny” 1935 nr 55, 61.
- Statut Towarzystwa „Oświata” w Łodzi, Zgierz [1925] cyt za A. Kempa M. Szukalak Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych. Tom II A-Z s. 101.
- Ignacy Skorupka założył Towarzystwo „Oświata”, zajmujące się rozwojem szkolnictwa polskiego i został jego prezesem. Towarzystwo to przejęło szkołę przy ul. Placowej (obecnie ul. I. Skorupki) – później placówka ta przyjęła imię ks. Ignacego Skorupki Polski Słownik Biograficzny.
- Z siedzibą przy ul. Zielonej 23 Informator m. Łodzi z kalendarzem na 1920 rok, Łódź [1920] s. 428.
- Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1919, Wydany nakładem Magistratu m. Łodzi, Łódź 1919, s. 207.
Pozostali ludzie w kategorii "Przedsiębiorczość i ekonomia":
Herman Konstadt | Andrzej Zwoliński (działacz mieszczański)Oceń: Abram Rundstein