Monice

---

Historia

Monice, jako wieś z bogatą historią, mają niezwykle starą metrykę. Archeolodzy odkryli tu szczątki osady, które pochodzą z późnego okresu rzymskiego oraz z czasów wielkiej wędrówki ludów. Po raz pierwszy miejscowość została wzmiankowana w bulli papieża Innocentego II z 1136 roku. Z kolei Manin (Manicze) pojawia się w dokumentach z 1257 roku, w kontekście, w którym Kazimierz Wielki otrzymuje tę wieś oraz Żarnowo od arcybiskupa Jarosława, w zamian za Spicymierz i inne dobra. Historycy zauważają, że w tym czasie nazwa Monice nie funkcjonowała, co sugeruje, że miejscowość mogła być znana pod inną nazwą.

W czasach królewskich, wieś była królewszczyzną, a mieszkańcy, w okresie panowania Stefana Batorego, służyli w piechocie wybranieckiej, co wspiera tradycję lokalnej ludności. Z tej okolicy przetrwała również legenda o rodzie Gołębiów, znanym jako „wybrańcy” lub Podsiadli, którzy według podań mają swoje korzenie w jeńcach tatarskich osadzonych w tym regionie. Warto zaznaczyć, że wieś ponosiła ciężar czynszu, który był kierowany na reperacje zamku sieradzkiego.

W archiwalnych danych można znaleźć informacje o dawnych nadaniach królewskich oraz o procesie sądowym z 1724 roku, w którym moniczanie wnieśli sprawę przeciwko staroście sieradzkiemu, który dzierżawił ich wieś. W 1827 roku mieszkało tu 75 dymów, a w 1885 roku liczba ta wzrosła do 86, co świadczy o rozwoju osady. Miejscowość posiadała także karczmę nad Żegliną, młyn wodny i wiatrak, co mógł być dowodem na jej lokalnej ożywienie handlowe.

W latach czterdziestych XIX wieku wieś została sprzedana rodzinie Reszotarskich. Do wybuchu I wojny światowej, w II pokoleniu, należała do Jana Dziembowskiego oraz w części do uwłaszczonych włościan po 1864 roku. Po II wojnie światowej, dwór i okoliczne zabudowania folwarczne zostały przekształcone przez Gminną Spółdzielnię, podkreślając w ten sposób zmianę sposobu zarządzania wsią.

Do końca lat pięćdziesiątych XX wieku, w Monicach zachowała się tradycja noszenia strojów ludowych charakterystycznych dla Sieradza. Wiekowej sztuki rzemieślniczej hołdują kolejne pokolenia, produkując tradycyjne zapaski, pasiaki, pająki ze słomy, różnorodne wycinanki, hafty oraz pisanki.

W okresie II wojny światowej, od 1941 do 1945 roku, Monice były częścią niemieckiego poligonu wojsk pancernych. To spowodowało, że polska ludność została w większości wysiedlona, a wiele domów zburzono. Aby zaspokoić potrzeby wojska, wybudowano drewniane baraki, które służyły zarówno żołnierzom, jak i jeńcom wojennym, a także jako warsztaty naprawcze czołgów. W 1944 roku wokół wsi zbudowano schrony oraz inne umocnienia wojenne. Po zakończeniu działań wojennych, wieś była dosłownie odbudowywana na nowo.

Historia administracyjna

Monice to wioska królewska, która w XVI wieku była częścią starostwa sieradzkiego w powiecie sieradzkim, znajdującym się w województwie sieradzkim. W latach od 1867 do 1953 wieś ta była integralną częścią gminy Bogumiłów w powiecie sieradzkim, gdzie pełniła rolę siedziby tej gminy. W okresie Królestwa Polskiego Monice były włączone do guberni kaliskiej, natomiast w czasach międzywojennych przynależały do województwa łódzkiego.

Na terenie gminy Bogumiłów, 19 listopada 1933 roku, utworzono gromadę Monice, obejmującą kilka miejscowości: kolonię Dębowa Górka, kolonię Grobla, osadę Grobla-Sadykierz, wieś Monice oraz inne kolonie, jak Monice Poduchowne i inne. Gromada ta zawierała także folwarki oraz parcelę Monice-Rasson, a także osady Matusiaków-Monice oraz Monice-Dwa Młyny.

II wojna światowa przyniosła zmiany w administracji regionu, a Monice zostało włączone do III Rzeszy. Po zakończeniu wojny wieś wróciła do powiatu sieradzkiego w województwie łódzkim. 21 września 1953 roku Monice stały się częścią nowo utworzonej gminy Monice, która powstała z terenów zniesionej gminy Bogumiłów. W wyniku reorganizacji administracji wiejskiej, Mokre Wojsławskie znalazło się pod nową gromadą Monice w powiecie sieradzkim jesienią.

Gromada Monice istniała do końca 1972 roku, co oznaczało jej koniec w kontekście administracyjnym. Z dniem 1 stycznia 1973 roku, po kolejnej reformie, Monice zasiliły nowo utworzoną gminę Sieradz. W latach 1975–1979 miejscowość ta formalnie przynależała do województwa sieradzkiego, by 1 grudnia 1979 roku zostać włączoną do Sieradza.

Literatura

W artykule autorstwa A. Ruszkowskiego przedstawiono szczegółowy opis podmiejskich wsi, które zostały włączone do Sieradza. Wśród analizowanych miejscowości znajduje się Monice, a także Górka, Olendry, Męka oraz Zapusty. Publikacja ta ukazała się w periodyku „Na sieradzkich szlakach” w numerze 1/73 z roku 2004, na stronach 28–33.

---

Oceń: Monice

---