Zofia Iwanowska-Płoszko

Kultura i sztuka

Zofia Iwanowska-Płoszko-Ossendowska, znana polska skrzypaczka, kompozytorka oraz pedagog, urodziła się 14 stycznia 1881 roku w Sieradzu, natomiast zmarła 27 lipca 1942 roku w Warszawie. Była osobą o wielu talentach, której twórczość muzyczna oraz pedagogiczna wywarła znaczący wpływ na polską kulturę.

Warto zauważyć, że Zofia pochodziła z rodziny muzycznej; jej siostrą była znana pianistka, Jadwiga Zaleska-Mazurowska. W życiu osobistym była żoną pisarza Ferdynanda Ossendowskiego, co tylko podkreśla jej wielowymiarową aktywność na różnych polach twórczych.

Życiorys

Zofia Iwanowska-Płoszko urodziła się w Sieradzu jako córka Ameli Witanowskiej oraz Feliksa Iwanowskiego. Była najmłodsza w rodzinie, gdzie dorastała w towarzystwie pięciorga rodzeństwa: Jadwigi Zaleskiej-Mazurowskiej, Marii Chrzanowskiej, Tadeusza Iwanowskiego, Elżbiety Wolfke oraz Zygmunta Iwanowskiego.

W edukacji muzycznej zyskała uznanie, ucząc się w warszawskim konserwatorium pod okiem Stanisława Barcewicza, a później kontynuowała kształcenie w Brukseli pod kierunkiem Césara Thomsona.

Zofia w młodym wieku wyszła za mąż za lekarza, Adama Płoszko, co skutkowało porzuceniem muzycznej kariery i przeprowadzką z mężem do Baku. Adam uzyskał tam zatrudnienie dzięki wsparciu swojego brata, który był architektem, projektującym pałace dla bogatych naftowców kaspijskich. W Baku przyszli na świat ich synowie: Stanisław i Karol. Niestety, Karol zginął jako ochotnik podczas bitwy pod Ossowem w trakcie wojny polsko-bolszewickiej. Stanisław z kolei, po czasie spędzonym w wojsku, wstąpił do Legii Cudzoziemskiej, podczas gdy Zofia pełniła wówczas rolę sanitariuszki.

W latach 1908–1916 osiedliła się w Warszawie, gdzie prowadziła własną szkołę muzyczną. W tym okresie czynnie koncertowała, a w szczególności razem z siostrą Jadwigą Zaleską-Mazurowską wystąpiły w Bechstein Hall w Londynie, gdzie zorganizowały dwa koncerty.

10 czerwca 1922 roku Zofia ponownie wyszła za mąż, tym razem za pisarza i podróżnika Ferdynanda Ossendowskiego. Wraz z nim wyruszyła na ciekawe wojaże do Afryki.

Po powrocie po wspólnych podróżach, małżonkowie osiedli w Nieszawie, gdzie spędzali czas aż do momentu wybuchu II wojny światowej.

Ostatnie lata życia Zofii były ciężkie ze względu na chorobę. Zmarła po długotrwałej walce z nią i spoczywa na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w grobie swojego syna Karola Płoszko (1903-1920), w kwaterze A11, rząd 7, grób 10.

Wybrane utwory na skrzypce i fortepian

Oto wybrane utwory, które zasługują na szczególną uwagę w repertuarze skrzypcowym i fortepianowym. Lista poniżej prezentuje różnorodność stylów i kompozytorów.

  • Hidalgo e Gitana,
  • Zofia Ossendowska: Capriccio di Sevilla (partytura, autorskie opracowanie partii skrzypiec). [dostęp 2024-03-13]. (pol.),
  • Zofia Ossendowska: OUANGO Taniec fetyszów (partytura, autorskie opracowanie partii skrzypiec). [dostęp 2024-03-13]. (pol.),
  • Mazurek,
  • Triste berceuse,
  • Mélancolie.

Przypisy

  1. a b c d e Zofia Ossendowska: Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie wyszukaj grób. [dostęp 13.03.2024 r.]
  2. Przemysław Słowiński: Książę przygody. Biografia Ferdynanda Antoniego Ossendowskiego. Warszawa: Zona Zero sp. z o. o., 09.12.2022 r., s. 357.
  3. Dorota Szwarcman: Dawno nie było tu pianisty…. Polityka, 10.10.2018 r. [dostęp 17.03.2019 r.]
  4. Zofia Płoszko-Ossendowska. geni.com. [dostęp 17.03.2019 r.]
  5. Witold Szirin Michałowski: Po stronie ujarzmionych. geopolityka.org, 10.10.2014 r. [dostęp 17.03.2019 r.]
  6. Maja Trochimczyk: A Romantic Century in Polish Music. Moonrise Press, 09.12.2009 r., s. 16.
  7. Kronika. „Przegląd Muzyczny: dwutygodnik poświęcony muzyce.”, 01.07.1910 r., s. 15.
  8. Państwo Ossendowscy w Afryce. „Goniec krakowski”, 19.02.1926 r., IX (40), s. 4.
  9. GAWĘDY NIESZAWSKIE KRYSTYNY WASILKOWSKIEJ-FRELICHOWSKIEJ. WOAK Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. [dostęp 17.03.2019 r.]

Oceń: Zofia Iwanowska-Płoszko

★★★★★
Średnia ocena:4.61 Liczba ocen:24